II. Mahmud “Gâvur Padişah” mıydı? Gerçekler ve Algılar
Osmanlı padişahları arasında “modernleşmenin babası” olarak anılan II. Mahmud, aynı zamanda halk arasında “Gâvur Padişah” lakabıyla da bilinmiştir. Peki, bu ağır lakap nereden geliyordu? Gerçekten din karşıtı mıydı, yoksa yanlış anlaşılan bir yenilikçi mi?
Reformcu Bir Padişah
II. Mahmud, 1808 yılında tahta çıktıktan sonra Osmanlı’yı köklü bir değişime sürükledi. Devletin hem iç yapısını hem de askerî sistemini modernleştirmeye kararlıydı. Onun döneminde şu yenilikler gerçekleşti:
- Yeniçeri Ocağı kaldırıldı (Vaka-i Hayriye, 1826)
- Yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adlı modern bir ordu kuruldu
- Fes ve pantolon gibi Batı tarzı kıyafetler zorunlu hâle getirildi
- Sakal yerine bıyık, sarık yerine fes tercih edildi
- Devlet dairelerinde portreleri asıldı
- İlk kez nüfus sayımı yapıldı
- Takvim ve posta sistemleri modernleştirildi
Bu yenilikler, bazı çevrelerde tepkiyle karşılandı. Özellikle dinî ve geleneksel gruplar, bu değişimleri Batı’ya özenti ve İslam’dan uzaklaşma olarak yorumladı.
“Gâvur Padişah” Lakabı Nereden Geliyor?
Toplumun alışık olmadığı değişimler, özellikle dış görünüş üzerinden ağır eleştiriler aldı. II. Mahmud’un fes giymesi, ceket giymesi ve sakal yerine sadece bıyık bırakması; onu sıradan halkın gözünde “kâfir gibi” gösteriyordu.
Ayrıca Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması, ocağa bağlı çevrelerde büyük tepki topladı. Bu da “Gâvur Padişah” benzeri lakapların yaygınlaşmasına neden oldu.
Gerçekten Din Düşmanı mıydı?
Hayır. II. Mahmud İslam’a bağlı, ancak akılcı ve yenilikçi bir padişahtı. Dini değerleri yok saymadı, aksine devletin yeniden güçlenmesi için reformlar yaptı. Ancak yaptığı yeniliklerin şekli, zamanın anlayışı içinde yanlış yorumlandı.
Sonuç
II. Mahmud, Osmanlı tarihinde reformlarıyla hem takdir edilen hem de tartışılan bir liderdir. “Gâvur Padişah” lakabı, onun dini inançlarına değil, alışılmadık reformlarına ve görünümüne halkın verdiği duygusal bir tepkiden ibarettir. Bugün onun attığı modernleşme adımları, Cumhuriyet dönemine giden yolun temel taşları arasında sayılır.
Tarihenotdus | Tarih, Kültür ve Medeniyetler sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
Bence değildir 😛
2.mahmut osmanlı için her zaman ayrı bir yönetim sistemi uygulamıştır. unutulmaması gereken bir nokta.
Erhan Afyoncu denen adama zerre itimat etmem.. Ne olduğuda benim için önemli değildir.. Kanuni Sultan’ı Muhteşem Rezalet dizisiyle şehvet düşkünü yapan bu adamdır! Murat Bardakçı ve Erhan Afyoncu al birini vur ötekini…
Sultan 2. Mahmud’un içki içtiği tamamen bir iftiradır. Var mı bir vesikası ispatlasınlar ! Kendisi Cerahiye Tarikatına mensup ehli sünnet vel cemaat bir padişahtır. Konunun başını okumam yeterli sonuna luzüm yok.
ihtimal veremiyorum açıkçası 🙂
Bu konuda kesin konuşmak yanlış olur devlet tarihinde araştırılması gerekmektedir.
2. mahmut’un şeriatı kaldırıp, laik mahkemeler kurduğunu niçin yazmamış bu adam?
Koskoca müslüman âhâliyi bir pantolon bir fes yüzünden padişaha gavur dediler diye bugünkü insanlara yutturmak ancak böyle osmanlıperestlerin işi.
bence olabilir. ikinci mahmut benim en sevdiğim osmanlı padişahlarından biridir. atatürkün yaptığı inkılaplara uygun zemini hazırlayanlardan biri de ikinci mahmuttur.