İstanbul’un Fethi:Konstantinopolis’in düşüşü

Bizans tarihçisi Steven Runciman’ın 1965 tarihli Konstantinopolis Düştü adlı çalışması bugün hala, İstanbul’un fethi üzerine yazılmış en kapsamlı ve detaylı eserlerden biri olmayı sürdürüyor.

Runciman‘ın dönemin kaynaklarına hakimiyeti ve titiz tarihçiliği Konstantinopolis Düştü‘yü değerli bir başvuru kitabı yaparken akıcı dili kitabı rahatlıkla okutuyor.

Runciman, İstanbul’un fethi öncesinde Bizans İmparatorluğu’nun içinde bulunduğu şartları, şehrin yıldızının özellikle Latin istilasından sonra yavaş yavaş sönmesini ve Osmanlıların Rumeli topraklarına sürekli ilerleyişini aktarmakla işe başlıyor.Fethe doğru giden süre boyunca Bizans imparatorlarının çaresizce Batı’dan yardım talepleri ile Batı ve Doğu kiliselerini birleştirme çabaları sonuçsuz kalıyor.

Runciman, Türklerin Anadolu’ya yayılışını ve Oosmanlı İmparatorluğu’nun ilk dönemlerini de aynı titizlikle anlatıyor.Babası II.Murad‘ın başarılı hükümdarlığı sayesinde kendisine açılan yolda azimle ilerleyen ”Fatih” Sultan Mehmed’in tasviri Runciman’ın anlatısının gücünü ortaya koyuyor.

Sultan Mehmed orta boylu iri yapılı ve yakışıklıydı.Yay gibi kaşlarının altında delici bakışlara sahip bir çift göz dikkati çekerdi.Kancayı andıran burnu dolgun kırmızı dudaklı ağzının üstüne doğru kıvrıktı.Düşüncelerine ve aklına saygı gösterdiği kişilere nezaket ve içtenlikle davranır, sanatçılardan da çok hoşlanırdı.Aşırı derecede ketumdu.Mutsuz geçen çocukluğu ona hiç kimseye güvenmemesi gerektiğini öğretmişti.Ne düşündüğünü anlamak imkansızdı.Kendisi çevresine sevdirmek için çaba harcamaz, bunu gerekli de görmezdi.Fakat sahip olduğu güç, zeka ve kararlılık, kişiliği çevresinde büyük saygı yaratmıştı.

Bu genç adamı tanıyan hiç kimse onun başta Konstantinopolis’in fethi olmak üzere, hedeflerinden sapmayacak kadar kararlı bir hükümdar olduğunu tahmin edemezdi… Hummalı fetih hazırlıkları yapan Osmanlılar (II.Mehmed’in emrinde Bizans surlarını yıkacak devasa topu inşa eden Macar Mühendis Urban, kuşatmayı baştan beri onaylamayan ve bir noktada sultandan kuşatmanın kaldırılmasını isteyen Çandarlı Halil Paşa) bu büyük tarihi olayın bir cephesindeler…

Öte tarafta, Konstantinopolis halkının endişeli bekleyişi, Venedik filosunun yardıma koşacağı umudu, şehri cansiperane savunan Cenevizli komutan Giustiniani ile fetih günü çarpışarak hayatını kaybeden Bizans İmparatoru Konstantinos’un hikayeleri.Runciman’ın titiz tarihçiliğinde hepsine yer var.

Kaynak: Atlas Tarih