Cumhuriyetin İlanı ve Halifeliğin Kaldırılmasına Gelen Karşı Tepkiler

halife abdülmecid efendi
Son İslam Halifesi Abdülmecid Efendi

TBMM‘nin açılmasını bile kabullenemeyen çevreler, zaferden sonra saltanatın kaldırılması, Cumhuriyetin ilânı, bunu izleyen birkaç ay içinde de halifeliğin tarihe karışması karşısında iyice şaşırmışlardı.Sizlere yukarıda anlattığımız tepkilerin şimdi daha da artması kaçınılmazdı.Bu aşırı tepkilerin en üzücü yanı, devrim adımlarını başlangıçta onaylayan bazı kişilerin de artık karşıcalık cephesine geçmelerine yol açmasıydı.Bu tepkici çevreleri şu gruplara ayırabiliriz:

  • Cumhuriyete ve halifeliğin kaldırılmasına kesinlikle karşı kişiler.Bunlar için yurdun kurtuluşu yeterliydi.Artık gene eskiye dönülmeliydi.
  • Cumhuriyeti kabul etmekle birlikte ”halifesiz” bir toplum düşünemeyenler.Bunlar dinsel esaslara ve eski düzene dayalı bir Cumhuriyet istiyorlardı [Halifeliğin kaldırılmasından sonra, Gazi Mustafa Kemal Paşanın çevresindeki bazı kişiler bu gruba katılmışlardı.Hattâ Gazi’ye ”halife olması” telkininde bile bulunulmuştu.Bu istek Gazi tarafından hemen reddedilmişti].
  • Halifesiz bir Cumhuriyeti kabullenmekle birlikte, daha ileriye gidilmesi düşüncesinde olanlar.Bunlara göre, geleneksel yapı, bazı yeniliklerle sürdürülmelidir.Gazi’nin bazı çok yakın arkadaşları içinde de böyle düşünenler vardı.
  • Devrim adımlarını benimseyen, ama bunların çerçevesini çizemeyen ve her ne pahasına olursa olsun iktidara geçmeye çalışanlar.Bunlar içinde özellikle eski İttihatçıların bazılarını görmek mümkündür.

Bütün bu karşı tepkilerin önünde, kazanılan büyük zaferin kendisine verdiği saygınlık ile halk tarafından çok sevilen bir önder ve O’nun çevresinde bir avuç inançlı aydın vardır.Tepkileri bunlar göğüsleyecektir.

Kaynakça: Bu yazı Sayın Seçil Akgün’ün ”Halifeliğin Kaldırılması ve Laiklik (1924-1928)” adlı kitabından alınmıştır.

12 thoughts on “Cumhuriyetin İlanı ve Halifeliğin Kaldırılmasına Gelen Karşı Tepkiler

  1. Bence halifeliğin kaldırılmasıyla çok iyi bir iş yapılmış, günümüzde öyle bir sistem uygulanması çok zor olurdu.

  2. Biz bu gün hür ve bağımsız olarak yaşayabiliyorsak bunu Mustafa Kemal Atatürk e borçluyuz, eğer o önder olmasaydı bu günleri düşünemiyorum ve onun için dua ediyorum,
    Allahım bütün ruhların,melaikelerin, var olanların mihrabı olan o yüce zata selam eyle.
    Allahım bütün nebilerin ve resüllerin imamı olan o yüce zata selam eyle, allahım alahın kulu cennet ehlinin önderi olan o yüce zata selam eyle,
    Allahım Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Aziz Mustafa kemal Atatürke ve onun değerli silah arkadaşlarına, ordusunda şehit ve gazi olan,hizmet edenlere selam eyle,
    selam tüm peygamberlere ve hamd alemlerin rabbi olan allaha

  3. Ama şuan günümüz gereğince bile kaldırılması gereken çok şey var! Yıllar öncesine dönüş imkanı olsa emin olun şimdiki yaşam içerisinde olanlar o döneme dönerdi. Anlam veremediğimiz yerlere gidiyoruz hadi hayırlısı.

  4. Halifeliğin kaldırılması en önemli adımlardan bir tanesi bence. Günümüzde şahit olduğumuz gibi en yakın örnek Kaddafi. Eğer halifelik kaldırılmasaydı neredeyse her Ülke’nin sonu Kaddafi lideri gibi olurdu ve hiç bir ekonomik düzen kurulamazdı.

  5. Günümüzde bile bu sistemi getirmeye çalışan bir yönetim ile yüzyüzeyiz. Ancak en iyi yönetim şekli Cumhuriyettir. Diğer şekliyle halk aciz bir şekilde yönetilecek, üst makamlar yaşamını iyi bir şekilde sürdürecekti.

  6. “İstanbul kuşatma altındayken Sakarya Meydan Muharebesinden sonra ordumuz İstanbul’a doğru yönelmiş ve İngilizler de hiçbir yerden yardım alamadıkları için kaçmışlar” diye öğretiliyor. Ancak harap bitap düşmüşken adamların sorun çıkartmadan kaçmaları ve arkasından hilafetin kaldırılması büyük bir olay. Danışıklı dövüş mü yapıldı yoksa gerçekten bize öğretilen tarih mi bunları zamanla anlayacağız…

  7. Herşeyi zamanın şartlarına göre değerlendirmek gerekir. İnsanların bu kadar büyük bir rejimi hemen kabul etmeleri kolay olmasa gerek. Asırlardır devam eden bir düzen ve alışmışlıklar. yargılamadan anlamak lazım. Saltanat ve halifeliğin o dönem şartlarında kaldırılması en uygun olandı çünkü bunu kullanan kesim suistimal etmeye müsait idi. Ama bu yine asırlarca devam eden bir imparatorluğun yanlış yönetim şekliydi diyemeyiz.Tabi bu saatten sonrada bizim ülkemiz için uygun bir rejim olduğunuda söyleyemeyiz.

  8. halkın sevdiği önder halkın desteklediği önder öyle mi peh, kurulan dar ağaçlarından bahsedin, hanedana yapılan eziyetleri anlatın. insanların hissiyatlarıyla neden oynadınız, ingiliz dayatması laiklik belası, osmanlı ya vefa göstermeyenler insanların dinleriyle uğraşanlar demokrat geçinip insanlar haklarını savunmaya başladıklarında demir yumruklarını konuşturanlar, hesap vereceksiniz

  9. birisi demiş ki biz bugün hür ve bağımsızlığımızı mka ya borçluymuşuz, ah insafsız koca Türk tarihini 90 yıla sığdırıyor 2000 küsur yıllık bir milleti tek bir adama bağlıyorsun, tarih bilginiz milliyetçiliğiniz bu mu

Bir Cevap Yazın